Kapanış (Fesih)
ÖNEMLİ NOT:
Bu sayfadaki bilgiler ve yükümlülükler, yalnızca Bakanlar Kurulu Kararı ile "Kamu yararına çalışan dernek" statüsü verilmiş olan dernekler ve şubelerini kapsamaktadır.
04.5.1990 gün, 20508 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 3628 sayılı “Mal Bildiriminde bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu”na ve bu Kanuna atfen çıkartılmış olan “Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik” gereğince, Türk Hava Kurumunun Genel Yönetim ve Merkez Denetleme Kurulu Üyeleri ile Genel Merkez Teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Derneğinin Merkez Kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların Şube Başkanları ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri (Mal Bildiriminde bulunulması Hakkında Yönetmelik ekinde bulunan) “Mal Bildirim Formu”nu tek nüsha olarak doldurmak ve tarih belirterek imzalamak suretiyle mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamuya Yararlı Derneklerin Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri için İçişleri Bakanlığına, bunların Şube Başkanları için bulundukları İl Valiliklerine, Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için Kurum ve Dernek Genel Başkanlığına,
Bu göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
Mal bildiriminde bulunacak olanların kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri bu mal bildiriminin konusunu teşkil eder.
Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,
Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,
Görevlerine devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar
Mal bildirimlerini yenilerler.
DERNEK FESİH VE TASFİYE İŞLEMLERİ İŞLEMLERİ
1) Dernekler ancak kendi genel kurullarının alacağı kararla veya mahkeme kararı ile fesih edilebilmektedir. (Olağanüstü Hal Kanunu hükümleri saklıdır).
2) Ayrıca 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87. maddesinde yazılı hallerden birinin gerçekleşmesi (ilk genel kurul toplantısının yapılmaması, zorunlu organların oluşturulamaması ve oluşturulamayacak duruma düşülmesi, borç ödemede acze düşülmesi, tüzüğe göre yapılması gereken olağan genel kurul toplantılarının iki defa üst üste yapılmaması vb) hallerinde herhangi bir dernek üyesi veya idarenin istemi ile Sulh Hukuk Mahkemelerince derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilebilmektedir.
3) Derneğin "mahkemece fesih edilmesi" ile "mahkemece kendiliğinden sona erdiğinin tespiti" kavramları, sonuç itibariyle benzer olsa da, içerikleri ve uygulanışları açısından bazı farklar bulunmaktadır.
4) Mahkemece kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilen derneklerle aynı isimde dernek kurulabilmesi mümkün iken, Mahkemece fesih kararı verilen derneklerle aynı isimde dernek kurulamamaktadır. (5253 sayılı Dernekler Kanununun 29. maddesi)
5) Herhangi bir şekilde tüzel kişiliği sona eren veya erdirilen derneğin, dernekler kütüğündeki kaydının silinmesi için "mal varlığının tasfiyesi" işlemlerinin yapılması gereklidir.
Tasfiyeye ilişkin mevzuat hükümleri aşağıdaki gibidir.
5253 sayılı Dernekler Kanununun 15. maddesi:
Genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa, yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Kendiliğinden sona erdiği tespit edilen veya feshine karar verilen derneklerin tasfiye ve devir işlemleri tamamlandıktan sonra dernekler kütüğündeki kayıtları silinir.
Dernekler Yönetmeliğinin 89. maddesi:
Derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi aşağıda belirtilen esaslara göre yapılır.
a) Tasfiyenin dernek tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılması:
Genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır.
Bu derneklerin para, mal ve haklarının devri, son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde ……. Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında borçlu olduğu tespit edilen derneklerin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda borçlulardan alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan para ve mallar tüzükte belirtildiği şekilde devredilir.
Bu derneklerin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.
Bu derneklerin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır.
b) Tasfiyenin mahkeme kararı ile yapılması:
Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamış veya son yönetim kuruluna yapılan tebligata rağmen tasfiye işlemleri yapılmamışsa, yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Bu derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi mahkeme kararında belirtilen esaslara göre yapılır ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip, durum ilgili mülki idare amirliğine bildirilir.
FESİH İŞLEMLERİYLE İLGİLİ OLARAK İL DERNEKLER MÜDÜRLÜĞÜNE VERİLECEK BELGELER
1) Derneğin genel kurul kararı ile fesih olması halinde;
Genel kurul (divan) tutanağı - 1 Adet
Tasfiye tutanağı - 1 Adet
*Teslim-teselllüm tutanağı veya varsa ilgili makbuz ve belgeler- 1 Adet (Devredilmiş malvarlığı bulunması halinde)
2) Derneğin mahkemece kendiliğinden sona erdiğinin tespiti halinde;
Sulh Hukuk Mahkemesi kararı - 1 Adet
Tasfiye tutanağı - 1 Adet
*Teslim-teselllüm tutanağı veya varsa ilgili makbuz ve belgeler - 1 Adet (Devredilmiş malvarlığı bulunması halinde)
ÖRNEK TUTANAK VE BELGELER
1) Genel Kurul Kararı ile Fesih
*Örnek Genel Kurul (Divan) Tutanağı
2) Mahkemece Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti
